1. مدیریت کلاس
ایجاد قوانین شفاف: نومعلمان باید از همان ابتدا قوانینی ساده و روشن برای کلاس تعریف کنند.
مثال عملی: در ابتدای سال تحصیلی، معلم میتواند با همکاری دانشآموزان قوانینی مثل "در زمان صحبت یک نفر، دیگران گوش کنند" یا "تمام تکالیف باید در زمان مقرر تحویل داده شوند" را روی تخته نوشته و بهصورت پوستر در کلاس نصب کند.
احترام متقابل: ایجاد فضایی که در آن دانشآموزان و معلم به یکدیگر احترام بگذارند.
تشویق رفتارهای مثبت: بهجای تمرکز بر تنبیه، رفتارهای مثبت را تشویق کنید.
مثال عملی: هر بار که دانشآموزی وظایف خود را بهدرستی انجام دهد، معلم میتواند از «سیستم جمعآوری امتیاز» استفاده کند و پس از رسیدن به حدنصاب امتیاز مشخص، یک جایزه مانند کتاب هدیه داده شود.
2. ارتباط مؤثر با دانشآموزان
شنونده بودن: دانشآموزان باید احساس کنند که نظراتشان شنیده میشود.
مثال عملی: معلم میتواند هر هفته زمانی کوتاه برای "گوش دادن آزاد" اختصاص دهد تا دانشآموزان در مورد دغدغهها یا احساسات خود صحبت کنند، یا در حین صحبت دانشآموزان در کلاس کلامشان را قطع نکند.
توجه به تفاوتهای فردی: هر دانشآموز ویژگیها و تواناییهای منحصر به فردی دارد. کمک از طریق نقاط قوت.
مثال عملی: اگر دانشآموزی در ریاضی ضعیف است اما در نقاشی مهارت دارد، معلم میتواند مسئله ریاضی را بهشکل تصویری یا بازی مرتبط با نقاشی ارائه دهد.
انگیزهبخشی: با روشهای خلاقانه، دانشآموزان را به یادگیری علاقهمند کنید.
3. استفاده از فناوری
بهرهگیری از ابزارهای دیجیتال: استفاده از ابزارهای دیجیتال آموزشی مانند تختههای هوشمند، اپلیکیشنهای یادگیری و ... در تدریس، حل تمرین، دوره و یا حتی ارزشیابی.
مثال عملی: معلم میتواند از برنامههایی مانند «کلاسفلو» یا «کویزلت» برای برگزاری امتحانات یا مرور دروس بهصورت آنلاین استفاده کند.
استفاده از منابع آنلاین برای بهبود تدریس: استفاده از پلت فرمهایی مانند ادوبی کانکت، اسکای روم، بیگ بلو باتن و ... برای تدریس مجازی و آنلاین بویژه در روزهای خاص.
اثربخشی رژیم استفاده از فناوریها توسط فراگیران، در جهت کمک و بهبود یادگیری از طریق فناوری.
مثال عملی: برای درس علوم، معلم با استفاده از فناوریها تولید محتوای آموزشی مانند کلیپ و فلوچارت، اینفوگراف و ...نموده و یا از ویدئوهای کوتاه آموزشی از یوتیوب یا آپارات پخش کند که مفاهیمی مثل سیستم گوارشی یا قوانین فیزیکی را توضیح میدهند.
4. توسعه حرفهای(آپدیت و آپگرید شدن):
مطالعه مداوم: معلمان و نومعلمان باید به روز باشند و کتابها یا مقالات آموزشی مطالعه کنند.
مثال عملی: معلم میتواند هر ماه یک کتاب آموزشی مرتبط با روشهای نوین تدریس مطالعه کند، مثل کتاب «تدریس برای یادگیری عمیق».
شرکت در کارگاههای آموزشی و دورههای ضمن خدمت: دانشافزایی، مهارتافزایی، همافزایی و توسعه حرفهای.
مثال عملی: ثبتنام در کارگاههای آنلاین مانند وبینارهایی درباره «یادگیری مبتنی بر پروژه» یا «تعامل با دانشآموزان چالشزا».
بازخورد گرفتن از همکاران و مدیران برای بهبود عملکرد: بررسی بهبود عملکرد، پس از شرکت در کارگاهها و اجرای آموزشهای داده شده.
5. مدیریت زمان
برنامهریزی دقیق برای تدریس طبق طرح درس.
توجه به زمانبندی امتحانات، فعالیتهای گروهی و تکالیف.
مثال عملی: به جای برگزاری امتحانات در روزهای متوالی، معلم میتواند با تقسیم زمانی مناسب، فرصت مرور برای دانشآموزان ایجاد کند.
استفاده از ابزارهایی مثل تقویم یا اپلیکیشنهای مدیریت زمان.
مثال عملی: معلم میتواند از اپلیکیشنهایی مانند «Google Calendar» برای تنظیم برنامههای تدریس، امتحانات و جلسات استفاده کند و زمان کلاسها را بهطور دقیق برنامهریزی کند.
6. تعامل با والدین
شفافسازی اهداف و انتظارات: از همان ابتدا والدین را در جریان روشها و اهداف خود قرار دهید.
برقراری ارتباط منظم: جلسات منظم یا گزارشهای پیشرفت دانشآموزان میتواند مفید باشد.
مثال عملی: معلم میتواند در هر ترم، یک جلسه عمومی برای والدین برگزار کند و در مورد روند پیشرفت دانشآموزان، روشهای آموزشی و انتظاراتش توضیح دهد.
همدلی و همکاری: والدین را شریک وهمیار خود در فرایند آموزش بدانید.
ارائه گزارشهای دورهای: هر ماه گزارشی کتبی به والدین ارائه شود که شامل پیشرفت تحصیلی، رفتار و نقاط قوت یا ضعف فرزندشان باشد.
7. کنترل استرس و حفظ انگیزه
استراحت منظم و ایجاد تعادل بین کار و زندگی: معلم میتواند ساعاتی مشخص در روز را به تفریحات شخصی مانند ورزش یا مطالعه غیرآموزشی اختصاص دهد.
تمرکز بر موفقیتها و پیشرفتهای کوچک.
صحبت با همکاران برای رفع چالشهای احتمالی و استفاده از تجربه ایشان.
مثال عملی: در پایان هفته، جلسهای غیررسمی با همکاران برگزار شود و درباره چالشها و راهحلهای احتمالی صحبت کنند.
پیشنهاد برای ارائه پروژه:
استفاده از پاورپوینت: نمودارها و تصاویر برای انتقال بهتر توصیهها.
ایجاد فیلم آموزشی: برای توضیح هر بخش بهصورت جذاب.
ارائه پرسشنامه: نظرات معلمان باتجربه در مورد این توصیهها را جمعآوری کنید.
دکتر مرتضی ضیغمی