جدول مراحل رشد انسان معمولاً به مراحل مختلف دوران زندگی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و تغییرات خاص خود را دارند. در زیر، جدول کلی مراحل رشد انسان از تولد تا بلوغ و بعد از آن آورده شده است:
مرحله | سن | ویژگی‌ها و تغییرات |
جنینی | از لقاح تا تولد | رشد و تکامل اندام‌ها، مغز و سیستم‌های بدن در رحم مادر. در این مرحله، جنین از تخمک بارور شده آغاز و به شکل نوزادی کامل تبدیل می‌شود. |
نوزادی | تولد تا 2 سالگی | رشد سریع جسمی، تکامل حواس، شروع حرکات ارادی، رشد مهارت‌های ارتباطی اولیه مانند گریه، خندیدن و ایجاد ارتباط با محیط اطراف. |
کودکی اولیه | 2 تا 6 سالگی | رشد فیزیکی و ذهنی، توسعه مهارت‌های حرکتی بزرگ (دست‌ورزی، دویدن، پریدن) و مهارت‌های اجتماعی، شروع گفتار و تقویت ارتباطات زبانی. |
کودکی میانه | 6 تا 12 سالگی | رشد جسمی و شناختی مداوم، تقویت مهارت‌های ذهنی و حرکتی، شروع تحصیل و یادگیری مفاهیم پیچیده‌تر، رشد هویتی و تقویت ارتباطات اجتماعی با همسالان. |
نوجوانی (بلوغ) | 12 تا 18 سالگی | تغییرات هورمونی و فیزیکی سریع (مانند رشد قد و تغییرات جنسی)، پیدایش هویت فردی، تقویت روابط اجتماعی و عاطفی، جستجوی استقلال و شروع تصمیم‌گیری‌های بزرگ. |
بلوغ جوان | 18 تا 25 سالگی | تکامل کامل جسمی، تقویت هویت فردی و اجتماعی، شروع به ساختن زندگی مستقل، تجربه روابط عاطفی و حرفه‌ای و تغییر در اولویت‌های زندگی. |
میانه‌سالی | 25 تا 45 سالگی | تثبیت موقعیت اجتماعی و حرفه‌ای، تحول در نگرش‌ها و اهداف زندگی، تغییرات جسمی ناشی از پیری اولیه (کاهش توانایی‌های فیزیکی و افزایش آگاهی از سلامت). |
دوره میانسالی | 45 تا 65 سالگی | ادامه تغییرات جسمی (مانند کاهش قدرت بدنی و تغییرات هورمونی)، ارزیابی مجدد اهداف زندگی، بحران‌های میانسالی و ممکن است تغییرات در روابط خانوادگی. |
دوران سالمندی | 65 سال به بالا | کاهش عملکرد جسمی، افزایش مشکلات سلامت، تفکر بازنشستگی و مواجهه با چالش‌های روانی ناشی از از دست دادن نزدیکان یا موقعیت‌های اجتماعی. |
این جدول به صورت عمومی برای اکثر افراد صادق است، اما باید توجه داشت که تغییرات فردی و فرهنگی می‌تواند در این فرآیند تأثیرگذار باشد.
دکتر مرتضی ضیغمی